ઇસરો અને હૈદરાબાદ સ્થિત કંપની સ્કાયરૂટે સ્પેસ પ્રાઈવેટ સેક્ટરમાં ઈતિહાસ રચ્યો છે. દેશનું પ્રથમ ખાનગી ક્ષેત્રનું મિશન લોન્ચ સફળ રહ્યું હતું. સ્કાયરૂટ એરોસ્પેસ દ્વારા બનાવવામાં આવેલ વિક્રમ એસ રોકેટ દ્વારા આ મિશન લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. આ મિશનમાં ત્રણ પેલોડ હતા અને તે તમામ ઓર્બિટલ મિશન હતું. એટલે કે, સપાટીથી 101 કિલોમીટરના અંતરે પૃથ્વી પર પહોંચ્યા પછી, મિશન સમુદ્રમાં છલકાયું. સમગ્ર મિશનનો સમયગાળો માત્ર 300 સેકન્ડનો હતો.
આ મિશનના પ્રક્ષેપણ માટે ઈસરોએ 12 નવેમ્બરથી 16 નવેમ્બર સુધી સ્કાયરૂટ એરોસ્પેસને વિન્ડો કરી હતી. પરંતુ હવામાનની સ્થિતિને જોતા 18 નવેમ્બરના રોજ સવારે 11.30 વાગ્યે નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું.
દેશનું પ્રથમ ખાનગી ક્ષેત્રનું મિશન:
એમાં કોઈ શંકા નથી કે ઈસરો અત્યાર સુધી પોતાના રોકેટ લોન્ચ કરતું આવ્યું છે, પરંતુ આ પહેલી વાર હતું જ્યારે ઈસરોએ પોતાના લોન્ચિંગ પેડથી કોઈ ખાનગી કંપનીનું મિશન લોન્ચ કર્યું. આ મિશન સાથે હૈદરાબાદ સ્થિત સ્કાયરૂટ એરોસ્પેસે અંતરિક્ષમાં રોકેટ લોન્ચ કરનાર પ્રથમ ખાનગી સ્પેસ કંપની બનીને ઈતિહાસ રચ્યો છે. આ મિશનથી ખાનગી અવકાશ ક્ષેત્રને મોટું પ્રોત્સાહન મળશે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પોતે ખાનગી ક્ષેત્રને આ મિશન શરૂ કરવા માટે પ્રેરિત કરી રહ્યા છે.
સ્કાયરૂટ માટે આ મિશનને એક મહત્વપૂર્ણ સીમાચિહ્નરૂપ માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે વિક્રમ-1 ઓર્બિટલ વાહનમાં ઉપયોગમાં લેવાતી 80 ટકા ટેક્નોલોજીને માન્ય કરવામાં મદદ કરશે, જે આવતા વર્ષે લોન્ચ કરવાની યોજના છે.
ઘણી કંપનીઓ બનાવી રહી છે સેટેલાઇટ અને રોકેટ
ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)ના અધ્યક્ષ એસ સોમનાથે જણાવ્યું હતું કે 100 સ્ટાર્ટ-અપ્સે સ્પેસ ટેક્નોલોજી અને ઈનોવેશનના ક્ષેત્રમાં કામ કરવા ઈસરો સાથે જોડાણ કર્યું છે. સોમનાથ ગુરુવારે બેંગ્લોર ટેક સમિટ-2022માં આર એન્ડ ડી – ઇનોવેશન ફોર ગ્લોબલ ઇમ્પેક્ટ વિષય પર બોલી રહ્યા હતા.
આ દરમિયાન તેમણે જણાવ્યું કે 100માંથી લગભગ 10 એવી કંપનીઓ છે, જે સેટેલાઇટ અને રોકેટ વિકસાવવામાં લાગેલી છે. આ દરમિયાન તેમણે ચંદ્રયાન III વિશે માહિતી આપતા કહ્યું કે તેને ટૂંક સમયમાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. એક પ્રશ્નના જવાબમાં તેમણે કહ્યું કે ઘણા એવા મિશન છે જેના પર ઈસરો અને અમેરિકન સ્પેસ એજન્સી નાસા સાથે મળીને કામ કરી રહ્યા છે.
જીવનના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં સ્પેસ ટેક્નોલોજીના ઉપયોગની ચર્ચા કરતાં તેમણે જણાવ્યું હતું કે, અવકાશ મિશન માટે જે ટેક્નોલોજી અને નવીનતાઓ કરવામાં આવે છે તેનો રોજિંદા જીવનમાં પણ ઘણી રીતે ઉપયોગ થાય છે. ઘણા સ્ટાર્ટ-અપ ખાસ કરીને આ પાસા પર કામ કરી રહ્યા છે. આ સાથે તેમણે કહ્યું કે ભારત સરકારના સ્માર્ટ સિટી પ્રોજેક્ટ્સ અને સ્માર્ટ મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્રક્રિયાઓમાં ISRO મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર છે.