ભારતીય-અમેરિકન ધારાશાસ્ત્રી રો ખન્નાએ ભારતની સુરક્ષા માટે ખતરો દર્શાવીને ચીન પાસેથી નેશનલ ડિફેન્સ ઓથોરાઈઝેશન એક્ટ (NDAA)માં સુધારાની માંગણી કરી હતી, જેને મંજૂર કરવામાં આવી છે. આ સુધારા હેઠળ રો ખન્નાએ કાઉન્ટરિંગ અમેરિકાઝ એડવર્સરીઝ થ્રુ સેંક્શન એક્ટ (CAATSA) હેઠળ ભારતને પ્રતિબંધોમાંથી મુક્તિ આપવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
યુએસ હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં ભારતની તરફેણમાં મોટો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સે નેશનલ ડિફેન્સ ઓથોરાઈઝેશન એક્ટ (NDAA)માં સુધારો કરવાના પ્રસ્તાવને મંજૂરી આપી દીધી છે. ભારતીય-અમેરિકન ધારાશાસ્ત્રી રો ખન્નાએ ભારતની સુરક્ષા માટે ખતરો દર્શાવીને ચીન પાસેથી નેશનલ ડિફેન્સ ઓથોરાઈઝેશન એક્ટ (NDAA)માં સુધારાની માંગણી કરી હતી, જેને હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં મંજૂરી આપવામાં આવી છે. આ સુધારા હેઠળ, રો ખન્નાએ ભારતને ‘કાઉન્ટરિંગ અમેરિકાઝ એડવર્સરીઝ થ્રુ સેક્શન્સ એક્ટ’ (CAATSA) હેઠળ પ્રતિબંધોના દાયરામાં બહાર રાખવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
CAATSA કાયદો શું છે ?
CAATSA કાયદા હેઠળ, અમેરિકાએ ઈરાન, રશિયા અને ઉત્તર કોરિયા પર પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે. આ કાયદો અમેરિકાના વેપારી ભાગીદારોને આ ત્રણ દેશો સાથે દ્વિપક્ષીય વેપાર કરતા અટકાવે છે. તે 27 જુલાઈ 2017 ના રોજ પસાર થયું હતું. ભારતે રશિયા સાથે S-400 સહિત અનેક સંરક્ષણ સોદા કર્યા છે, જેના કારણે CAATSA હેઠળ યુએસ પ્રતિબંધોનો ખતરો છે.
રો ખન્નાએ ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના ગાઢ થતા સંરક્ષણ સંબંધોને ટાંકીને સુધારાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો, જેને લીલી ઝંડી આપવામાં આવી હતી. તેને હાઉસ ઓફ રિપ્રેઝન્ટેટિવ્સમાં અવાજ મત દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યો હતો. જો કે, મંજુરી પછી, તે હજુ સુધી કાયદાનો ભાગ બની શક્યો નથી. કાયદો બનવા માટે તેને સંસદના બંને ગૃહોમાં પસાર કરવો પડશે.
રો ખન્ના ભારતના સમર્થનમાં બહાર આવ્યા હતા
સુધારા પ્રસ્તાવ રજૂ કરતી વખતે ખન્નાએ કહ્યું કે, ચીનની વધતી આક્રમકતાને જોતા અમેરિકાએ ભારતની સાથે ઉભું રહેવું જોઈએ. ઈન્ડિયા કોકસના ઉપાધ્યક્ષ તરીકે, હું અમારા બંને દેશો વચ્ચેની ભાગીદારીને મજબૂત કરવાની દિશામાં કામ કરી રહ્યો છું. હું એ સુનિશ્ચિત કરવા માંગુ છું કે ભારત-ચીન સરહદ પર ભારત પોતાનો બચાવ કરી શકે. ભારતીય-અમેરિકન ધારાસભ્ય રો ખન્નાએ ઠરાવમાં સુધારાની માંગ કરતી વખતે ચીન તરફથી ભારતની સુરક્ષાનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. ભારતની તરફેણમાં રો ખન્નાના પગલાને ભારત-યુએસ વ્યૂહાત્મક ભાગીદારીને અમેરિકાના રાજકીય સમર્થન તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે.
રશિયાને શું ફાયદો થશે
યુક્રેન યુદ્ધ પછી, ડેમોક્રેટ્સ અને રિપબ્લિકન્સના કેટલાક વર્ગોએ રશિયાને આર્થિક રીતે નુકસાન પહોંચાડવા માટે CAATSA નો ઉપયોગ કરવાની યોજના બનાવી હતી. વાસ્તવમાં ભારતે રશિયા પાસેથી S-400 મિસાઈલ ડિફેન્સ સિસ્ટમ ખરીદી હતી. ત્યારથી આ કાયદા હેઠળ CAATSA હેઠળ કાર્યવાહી કરવાની વિચારણા કરવામાં આવી રહી હતી. S4-400 એર ડિફેન્સ મિસાઇલ સિસ્ટમ ખરીદવા માટે ભારતે ઓક્ટોબર 2018માં રશિયા સાથે $5 બિલિયનના સોદા પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. તે સમયે ટ્રમ્પ પ્રશાસને ચેતવણી પણ આપી હતી કે આ ડીલને અમેરિકાના પ્રતિબંધોનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
તમને જણાવી દઈએ કે આ વર્ષની શરૂઆતમાં રશિયા પાસેથી S-400 મિસાઈલ ખરીદવા પર CAATSA હેઠળ ભારત પર પ્રતિબંધ લગાવવાની માંગ કરવામાં આવી હતી. જ્યારે આ માંગ ઉગ્ર બની ત્યારે રિપબ્લિકન સાંસદ ટેડ ક્રુઝે કહેવું પડ્યું કે આ ડીલને લઈને ભારત પર કોઈપણ પ્રકારના પ્રતિબંધો લાદવા મૂર્ખામી હશે.
