દિલ્હી ઇલેક્શન, ભાજપ કેમ થયું સત્તાથી દૂર ? “આપ” કેમ ?

દિલ્હી MCD ઇલેક્શનમાં કેજરીવાલના ‘ઝાડુ’ સામે ભાજપના ‘હથિયારો’ બૂઠ્ઠા સાબિત થયા

MCDની સત્તાના 15 વર્ષ બાદ ભાજપે વિદાય લીધી છે અને આમ આદમી પાર્ટી ખુરશી પર બેસવા જઈ રહી છે. આમ આદમી પાર્ટીને MCDના 250 વોર્ડમાં સ્પષ્ટ બહુમતી સાથે સત્તા મેળવી છે. પણ સવાલ એ છે કે MCDની ચૂંટણીમાં કેજરીવાલના ‘ઝાડુ’ સામે હારેલા ભાજપનું ‘હથિયાર’ કોણ હતું? આખરે કેમ ઝાડુ સામે આ તમામ હથિયાર નિષ્ફળ સાબિત થયા ?

દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન (MCD)ની ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટીએ જીત મેળવી છે. આમ આદમી પાર્ટીને MCDમાં 250 વોર્ડ સાથે બહુમતી મળી છે. MCDમાં 15 વર્ષથી શાસન કરી રહેલી ભાજપને કારમી હાર મળી છે. જો કે, ભાજપે આમ આદમી પાર્ટીથી MCDને બચાવવા માટે તેના તમામ ‘હથિયારો’ અજમાવ્યા હતા. આમ છતાં કેજરીવાલ અને આમ આદમી પાર્ટીના ‘ઝાડુ’એ તેમની વ્યૂહરચનાથી તેમને પરાસ્ત કર્યા.

કુલ 250 MCD કાઉન્સિલર બેઠકોમાંથી, આમ આદમી પાર્ટી 134 થી વધુ બેઠકો જીતતી જોવા મળી રહી છે. ભાજપે 104નો આંકડો મેળવ્યો છે, પરંતુ બહુમતીથી દૂર રહી છે. ભાજપને 104 કાઉન્સિલર બેઠકો મળતી જોવા મળી રહી છે. તે જ સમયે કોંગ્રેસ દહાઈના આંકડાને સ્પર્શી શકી નથી જ્યારે અન્યને પાંચ બેઠકો મળતી જોવા મળી રહી છે.

AAPના ઝાડુ સામે ભાજપના હથિયારો કેમ નાકામ ?

1. મંત્રીઓ-મુખ્યમંત્રીઓની સેના

દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં આ વખતે જે દ્રશ્ય છે તે કદાચ પહેલા ક્યારેય નહોતું. MCDમાં પોતાની 15 વર્ષની સત્તા બચાવવા માટે ભાજપે પોતાની તમામ તાકાત લગાવી દીધી હતી. કાઉન્સિલર ઉમેદવારોના પ્રચાર માટે ભાજપના મંત્રી અને મુખ્યમંત્રી પણ શેરીઓમાં સભાઓ ગજવી રહ્યા હતા. કેન્દ્રીય મંત્રીઓની આખી ફોજ ભાજપે મેદાનમાં ઉતારી હતી. દિલ્હીના તમામ સાત સાંસદો, પૂર્વ મેયર અને દિલ્હી ભાજપના અધ્યક્ષ આદેશ કુમાર ગુપ્તા ભાજપમાં પ્રચાર સંભાળી રહ્યા હતા.

ઉત્તરાખંડના સીએમ પુષ્કર ધામી, એમપી સીએમ શિવરાજ સિંહ ચૌહાણ, આસામના સીએમ હેમંત બિસ્વા સરમા, હરિયાણાના સીએમ મનોહર લાલ ખટ્ટર, હિમાચલના સીએમ જયરામ ઠાકુર અને યુપીના ડેપ્યુટી સીએમ કેશવ પ્રસાદ મૌર્ય સહિત ભાજપ શાસિત રાજ્યોના મુખ્યમંત્રીઓએ પણ પ્રચાર કર્યો હતો.

કેન્દ્રીય મંત્રી પીયૂષ ગોયલ, હરદીપ પુરી અને અનુરાગ ઠાકુરે રોડ શો કર્યો હતો. પીયૂષ ગોયલે હનુમાન ચાલીસાના પાઠ કર્યા હતા. પૂર્વાંચલીઓને આકર્ષવા માટે, ભાજપે મનોજ તિવારી, દિનેશ લાલ યાદવ, નિરહુઆ અને રવિ કિશન જેવા સાંસદો માટે પ્રચાર કર્યો. જોકે ભાજપના આ તમામ પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા હતા.

તે જ સમયે, દિલ્હીના ડેપ્યુટી સીએમ મનીષ સિસોદિયાએ પણ MCD ચૂંટણીમાં મોટા નેતાઓની ફોજને મેદાનમાં ઉતારવા બદલ ભાજપ પર આકરા પ્રહારો કર્યા હતા. સિસોદિયાએ કહ્યું હતું કે MCDમાં 15 વર્ષથી ભાજપ છે, પરંતુ દિલ્હી કે પાર્કની સફાઈ થઈ નથી. ભાજપે એમસીડીમાં કોઈ કામ કર્યું નથી, તેથી જ તેમણે પોતાના નેતાઓની આખી ફોજ ઉતારવી પડી છે. જો કે આમ આદમી પાર્ટીએ પણ પોતાના નેતાઓને મેદાનમાં ઉતાર્યા હતા.

2. ત્રણેય એમસીડીનું એકીકરણ

દિલ્હીમાં શીલા દીક્ષિતના શાસન દરમિયાન, કોંગ્રેસે MCD ચૂંટણી જીતવા માટે 2012 માં મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનને ત્રણ ભાગોમાં વહેંચી દીધું હતું, પરંતુ તે પછી ભાજપે ત્રણેય સ્થાનો કબજે કરી લીધા હતા. તે જ વર્ષે, કેન્દ્રની મોદી સરકારે ત્રણેય એમસીડીને ફરીથી જોડ્યા. MCDના એકીકરણ સાથે, વોર્ડની સંખ્યા પણ 272 થી ઘટીને 250 પર આવી ગઈ છે.

રાજકારણીઓ જાણી જોઈને કહી રહ્યા છે કે ત્રણેય MCDનું એકીકરણ ભાજપ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું જેથી આમ આદમી પાર્ટીને કોર્પોરેશનમાં આવતા અટકાવી શકાય. જો બીજેપી ફરી સત્તામાં આવશે તો તે મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલને નબળા કરવામાં મદદ કરશે. ત્રણ MCD હોવાને કારણે દિલ્હીમાં ત્રણ મેયર હતા, પરંતુ એકીકરણ પછી એક જ મેયર હશે, જેની પાસે મુખ્ય પ્રધાન જેટલી સત્તા હશે. પરંતુ ભાજપની આ દાવ પણ કામમાં આવી નહીં અને આમ આદમી પાર્ટીએ બહુમતી કરતાં વધુ બેઠકો જીતી લીધી.

3. ચૂંટણી વિલંબિત

દિલ્હીની ત્રણેય મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનનો કાર્યકાળ આ વર્ષે મે મહિનામાં પૂરો થયો. પરંતુ ત્રણ MCDના એકીકરણને કારણે MCD ચૂંટણીની તારીખો નવેમ્બરમાં જાહેર કરવામાં આવી હતી. આમ આદમી પાર્ટીએ ભાજપ પર ચૂંટણી સ્થગિત કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. આમ આદમી પાર્ટીએ કહ્યું કે ભાજપ હારના ડરથી જાણીજોઈને ચૂંટણીમાં વિલંબ કરી રહી છે.

તે જ સમયે, ચૂંટણી પંચે કહ્યું કે એકીકરણને કારણે વિલંબ થયો છે, કારણ કે વોર્ડનું સીમાંકન પણ કરવું પડશે. વોર્ડના સીમાંકન માટે ચાર મહિનાનો સમય હતો. આ પછી નવેમ્બરમાં ચૂંટણી થઈ, પણ ભાજપની આ દાવ પણ કામમાં આવી નહીં. આમ આદમી પાર્ટીના તોફાનમાં ભાજપનો સફાયો થઈ ગયો.

4. વિધાનસભા સાથે ચૂંટણી

દિલ્હી MCD ચૂંટણીની જાહેરાત એવા સમયે કરવામાં આવી છે જ્યારે ગુજરાત અને હિમાચલ પ્રદેશમાં વિધાનસભાની ચૂંટણી ચાલી રહી છે. આમ આદમી પાર્ટી હિમાચલ અને ગુજરાત બંનેમાં પુરી તાકાત સાથે ચૂંટણી લડી રહી હતી. અરવિંદ કેજરીવાલે ગુજરાતની ચૂંટણી પર સંપૂર્ણ ફોકસ રાખ્યું હતું. આવી સ્થિતિમાં ચૂંટણી પંચે એમસીડી ચૂંટણીની તારીખો ગુજરાતની ચૂંટણીની આસપાસ રાખી હતી, આ માટે આમ આદમી પાર્ટીએ કેન્દ્રની ભાજપ સરકારને ઘેરી હતી અને કહ્યું હતું કે તેને જાણીજોઈને ગુજરાત ચૂંટણી સાથે રાખવામાં આવી છે.

મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે કહ્યું કે ભાજપ જાણીજોઈને દિલ્હી MCD અને ગુજરાતની ચૂંટણીઓ કરાવી રહી છે જેથી આમ આદમી પાર્ટીના સંસાધનો અને સમય વિભાજિત થાય. તેમણે કહ્યું હતું કે ભાજપ દ્વારા તેમને ઘેરવાના ચક્રમાં તેઓ ફસાશે નહીં. આ માટે તેણે કહ્યું હતું કે અમે નવા યુગના અભિમન્યુ છીએ અને ચક્રવ્યુહને કેવી રીતે તોડવું તે હું જાણું છું.

ગુજરાત અને એમસીડીની ચૂંટણી એકસાથે યોજવાથી ભાજપને રાજકીય નુકસાન થયું છે, કારણ કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીથી લઈને અમિત શાહ સુધીનું સમગ્ર ધ્યાન ગુજરાત પર કેન્દ્રિત હતું. આવી સ્થિતિમાં ગુજરાતની ખબર નહીં, પરંતુ MCDમાં આમ આદમી પાર્ટીએ ભાજપના 15 વર્ષના કિલ્લાને ધ્વસ્ત કરી દીધો છે.

5. દારૂના કૌભાંડ પર કાર્યવાહી

MCD ચૂંટણીની તારીખો જાહેર થાય તે પહેલા જ દિલ્હીનું દારૂ કૌભાંડ પ્રકાશમાં આવ્યું હતું. ભાજપે આમ આદમી પાર્ટી પર વિવિધ સ્થળોએ દારૂના ઠેકાણા ખોલવાનો આરોપ લગાવ્યો છે. એક્સાઇઝ ડિપાર્ટમેન્ટ મનીષ સિસોદિયા પાસે હોવાથી તેમને પણ સકંજામાં લેવાયા હતા અને પૂછપરછ માટે બોલાવવામાં આવ્યા હતા. તપાસ એજન્સીઓ દ્વારા ચૂંટણીની તારીખોની જાહેરાત બાદ કાર્યવાહી તેજ થઈ ગઈ છે. CBI અને EDએ પણ ચાર્જશીટ દાખલ કરી છે. જો કે ચાર્જશીટમાં મનીષ સિસોદિયાનું નામ ન હતું. આમ આદમી પાર્ટીના નેતા રાઘવ ચઢ્ઢાએ તેને સીધો MCD ચૂંટણી સાથે જોડ્યો. રાઘવ ચઢ્ઢાએ એમ પણ કહ્યું કે એમસીડીની ચૂંટણીમાં એક સપ્તાહ બાકી છે પરંતુ તેઓ મનીષ સિસોદિયા વિરુદ્ધ પુરાવા શોધી શક્યા નથી. જો મળી હોત તો ભાજપના લોકોએ ધાબા પર બૂમો પાડી હોત.

આ દરમિયાન મહાથુગ સુકેશ ચંદ્રશેખરનો ‘લેટર બોમ્બ’ પણ આવ્યો હતો, જેમાં તેણે સત્યેન્દ્ર જૈન પર 10 કરોડ રૂપિયાની પ્રોટેક્શન મની આપવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. સુકેશે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે આમ આદમી પાર્ટીએ ગોવા અને પંજાબ ચૂંટણી માટે તેમની પાસે પૈસા માંગ્યા હતા. આના પર અરવિંદ કેજરીવાલે ટોણો મારતા કહ્યું કે ભાજપે સુકેશને રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ બનાવવો જોઈએ.

6. સત્યેન્દ્ર જૈનના વીડિયો

એમસીડી ચૂંટણીના પ્રચાર દરમિયાન જેલમાં રહેલા સત્યેન્દ્ર જૈનનો વીડિયો પણ જાહેર કરવામાં આવી રહ્યો છે. આ વીડિયો જાહેર કરીને ભાજપે કેજરીવાલ સરકાર પર નિશાન સાધ્યું છે. કેટલાક વીડિયોમાં સત્યેન્દ્ર જૈન જેલમાં મસાજ કરાવતા જોવા મળ્યા હતા, જ્યારે કેટલાક વીડિયોમાં તેઓ બદામ અને સલાડ ખાતા જોવા મળ્યા હતા. જો કે આમ આદમી પાર્ટી દ્વારા આ વીડિયોને નકલી ગણાવ્યો હતો. મનીષ સિસોદિયાએ કહ્યું કે તે આવા વીડિયો રોજ લાવશે, કારણ કે તેણે કોઈ કામ કર્યું નથી. જનતા પૂછે છે કે છેલ્લા 15 વર્ષમાં શું કામ થયું? તમે કચરાના ઢગલા વિશે શું કર્યું?

તે જ સમયે, મુખ્યમંત્રી અરવિંદ કેજરીવાલે ત્યાં સુધી કહ્યું હતું કે જેલની અંદરના વીડિયો બહાર કેવી રીતે લીક થઈ શકે છે. અને જો આવું થશે તો તિહારની સુરક્ષાનું શું થશે.

7. ધ્રુવીકરણ કરવાનો પ્રયાસ

MCD ચૂંટણીમાં પણ ભાજપે ધ્રુવીકરણનો ભરપૂર પ્રયાસ કર્યો હતો. ભાજપે મસ્જિદોના ઈમામો અને મુઅઝીનના પગારને મોટો મુદ્દો બનાવ્યો છે. ભાજપે કેજરીવાલ સરકારને ઘેરતા કહ્યું કે ઈમામોની જેમ મંદિરોના પૂજારીઓને પણ પગાર મળવો જોઈએ.

બીજેપી સાંસદ પ્રવેશ વર્માએ કહ્યું કે ટેક્સના પૈસા સમાજના કોઈપણ એક ધાર્મિક વર્ગ પર ખર્ચવા જોઈએ નહીં. તેના પર તમામ ધર્મોનો સમાન અધિકાર છે. આમ આદમી પાર્ટીની સરકાર હિંદુઓ સાથે ભેદભાવ કરે છે. આટલું જ નહીં, ભાજપે તાહિર હુસૈનના બહાને આમ આદમી પાર્ટીને ઘેરી લીધી, પરંતુ આ દાવ પણ કામમાં આવ્યો નહીં. આમ આદમી પાર્ટીએ પોતાની ચૂંટણીમાં દિલ્હીની સ્વચ્છતા અને કચરાના ઢગલાને મુદ્દો બનાવ્યો હતો. દિલ્હીની જનતાએ દિલ્હીની સત્તા તેમજ MCDની કમાન આમ આદમી પાર્ટીને સોંપી દીધી છે.