વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કેરળના કોચીમાં એક ભવ્ય સમારોહમાં INS વિક્રાંતને ભારતીય નૌકાદળમાં સામેલ કરાવ્યું
ભારતમાં નિર્મિત પ્રથમ એરક્રાફ્ટ કેરિયર INS વિક્રાંત આજે ભારતીય નૌકાદળમાં જોડાયું છે. વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ કેરળના કોચીમાં એક ભવ્ય સમારોહમાં INS વિક્રાંતને ભારતીય નૌકાદળમાં સામેલ કરાવ્યું હતું. આ વાહન કેરિયરનું વજન લગભગ 45 હજાર ટન છે અને તેને બનાવવામાં લગભગ 20 હજાર કરોડનો ખર્ચ થયો છે.
INS વિક્રાંતની ખાસ બાબતો
- INS વિક્રાનની લંબાઈ 262 મીટર અને પહોળાઈ 62 મીટર છે. ભારતમાં બનેલ આ અત્યાર સુધીનું સૌથી મોટું યુદ્ધ જહાજ છે. તે મિગ-29 અને હેલિકોપ્ટર સહિત એક સમયે 30 વિમાનોને પકડી શકે છે. આ યુદ્ધ જહાજની ક્ષમતા 1600 લોકોની છે.
- તેને નેવીમાં સામેલ કરતાં પીએમ મોદીએ કહ્યું કે આ આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાનની ઝલક છે. પીએમે કહ્યું કે આજે ભારત એવા દેશોની યાદીમાં સામેલ થઈ ગયું છે જે સ્વદેશી રીતે આટલા મોટા યુદ્ધ જહાજો બનાવી શકે છે, વિક્રાંતે નવો આત્મવિશ્વાસ જગાવ્યો છે.
- આ પ્રસંગે પીએમ મોદીએ નવા નૌકા ધ્વજનું અનાવરણ પણ કર્યું હતું. નવા ધ્વજના ઉપરના ભાગમાં એક તરફ રાષ્ટ્રીય ધ્વજ ત્રિરંગાનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.
- અત્યાર સુધી નૌકાદળના ધ્વજમાં સેન્ટ જ્યોર્જનો ક્રોસ હતો, જેની વચ્ચે અશોકનું પ્રતીક હતું, તેને હટાવી દેવામાં આવ્યું છે. નવા ધ્વજમાં, અશોક પ્રતીક વાદળી પૃષ્ઠભૂમિ પર સોનેરી રંગથી બનેલું છે. સત્યમેવ જયતે નીચે લખેલ છે. અશોક પ્રતીક છત્રપતિ શિવાજી મહારાજની શાહી મુદ્રા પર બનેલું છે. ધ્વજની નીચે સંસ્કૃત ભાષામાં ભારતીય નૌકાદળનું સૂત્ર ‘શામ નો વરુણ’ એટલે કે ‘જળના ભગવાન આપણા માટે સારું રહે’ એવું સૂત્ર છે.
- નવા નૌકા ધ્વજનું અનાવરણ કરતાં પીએમ મોદીએ કહ્યું કે તેને અપનાવીને ભારતે પોતાની છાતી પરથી ગુલામીનો બોજ હટાવ્યો છે.
- INS વિક્રાંતમાં શરૂઆતમાં મિગ ફાઈટર જેટ અને કેટલાક હેલિકોપ્ટર હશે. નેવી 26 ડેક-આધારિત એરક્રાફ્ટ ખરીદવાની પ્રક્રિયામાં છે.
- આઈએનએસ વિક્રાંત બનાવવા માટે એક દાયકા કરતા વધુ સમયથી કામ ચાલી રહ્યું હતું. ગયા વર્ષે 21 ઓગસ્ટથી તેના કેટલાક દરિયાઈ તબક્કાઓ પૂર્ણ થયા હતા. હવે તેમાં એવિએશન ટ્રાયલ કરવામાં આવશે.
- અત્યાર સુધી ભારત પાસે માત્ર એક જ એરક્રાફ્ટ કેરિયર INS વિક્રમાદિત્ય હતું, જેનું નિર્માણ રશિયામાં થયું હતું. ભારતીય સંરક્ષણ દળો હિંદ મહાસાગર અને બંગાળની ખાડીમાં બે મુખ્ય નૌકા મોરચા પર તૈનાત કરવા માટે કુલ ત્રણ એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સની માંગ કરી રહ્યા હતા અને એક વધારાનું.
- INS વિક્રાંત નામનું યુદ્ધ જહાજ ભારતીય નૌકાદળમાં રહી ચૂક્યું છે. એચએમએસ હર્ક્યુલસ નામનું યુદ્ધ જહાજ ભારતે બ્રિટન પાસેથી 1957માં ખરીદ્યું હતું અને ત્યારબાદ તેને 1961માં આઈએનએસ વિક્રાંતના નામથી ભારતીય નૌકાદળમાં સામેલ કરવામાં આવ્યું હતું. INS વિક્રાંતે પાકિસ્તાન સાથે 1971ના યુદ્ધમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપ્યું હતું. તેઓ 1997માં નિવૃત્ત થયા હતા. નવી INS વિક્રાંત જૂની કરતાં મોટી અને વધુ આધુનિક છે.
- INS વિક્રાન, ભારતીય નૌકાદળના કાફલામાં જોડાવાથી દેશને એક મહત્વપૂર્ણ વધારાના યુદ્ધ જહાજની તક મળે છે એટલે કે હવે પૂર્વ અને પશ્ચિમ બંને કિનારા પર એરક્રાફ્ટ કેરિયર તૈનાત કરી શકાય છે, તેની દરિયાઈ હાજરીને વિસ્તારી શકાય છે.
