ઓસ્ટ્રેલિયા ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ પર ભારતમાં શાસક પક્ષ સાથે સંબંધિત મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવા તૈયાર નથી અને ભારત સરકારના પ્રચારને પ્રોત્સાહન આપવાનો આરોપ
નમસ્કાર ગુજરાત ન્યૂઝ.
ઓસ્ટ્રેલિયાની વિવિધ યુનિવર્સિટીઓના 14 શિક્ષણવિદોએ મેલબોર્ન સ્થિત ઓસ્ટ્રેલિયા ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ (AII) સાથેનું તેમનું જોડાણ સમાપ્ત કર્યું છે. એક લેખ અને પોડકાસ્ટને ટાંકીને આ સંયુક્ત રાજીનામામાં કહેવામાં આવ્યું છે કે AIIમાં ભારતીય શાસનની ટીકાને દબાવવામાં આવી રહી છે. AII ભારતમાં શાસક પક્ષ સાથે સંબંધિત મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરવા તૈયાર નથી અને ભારત સરકારના પ્રચારને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે.
શું છે સમગ્ર મામલો?
ઑસ્ટ્રેલિયા ઇન્ડિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટની શરૂઆત વર્ષ 2008માં લગભગ 56 કરોડની મદદથી કરવામાં આવી હતી. પ્રોફેસર અમિતાભ મટ્ટુ તેના સ્થાપક નિર્દેશક હતા અને ઘણા શિક્ષણવિદોએ અહીં તદર્થ (એટલે કે વિદેશી હેતુ હેઠળ) કામ કરવાનું શરૂ કર્યું હતું. આ સંસ્થાનો હેતુ ભારતીયો સામેના ધિક્કાર-ગુનાઓને ધ્યાનમાં રાખીને વિવિધ વિષયોમાં શૈક્ષણિક સંશોધન હાથ ધરવાનો હતો અને તેના દ્વારા ઓસ્ટ્રેલિયા અને ભારત વચ્ચે વધુ સારી સમજણ વિકસાવવાનો હતો.
ઓસ્ટ્રેલિયાની ઘણી યુનિવર્સિટીઓના શિક્ષણવિદો આ સંસ્થા સાથે જોડાયેલા છે. જેમ કે યુનિવર્સિટી ઓફ મેલબોર્ન, યુનિવર્સિટી ઓફ સાઉથ વેલ્સ, યુનિવર્સિટી ઓફ ટેકનોલોજી સિડની વગેરે. 29 માર્ચે આવા 13 શિક્ષણવિદોએ મેલબોર્ન યુનિવર્સિટીના વાઇસ ચાન્સેલર પ્રોફેસર ડંકન મસ્કેલને તેમનું સંયુક્ત રાજીનામું મોકલ્યું હતું. આમાં AII સામે ગંભીર આરોપો પણ જોડવામાં આવ્યા હતા. જેમ કે ભારત સરકારના પ્રચાર પ્રસાર, કાર્યવાહીની અવગણના કરવી અને લઘુમતીઓને હાંસિયામાં ધકેલી દેવા વગેરે બાબતોનો સમાવેશ થાય છે. બાદમાં વધુ એક શિક્ષણશાસ્ત્રીએ સમાન આરોપો સાથે રાજીનામું આપ્યું હતું. જણાવી દઈએ કે આ લેખ લખનારાઓમાં જ્ઞાતિ અને વર્ગ આધારિત અસમાનતાઓની ચર્ચા કરનારા શિક્ષણવિદો હતા. એ પણ સ્પષ્ટ કરવું જોઈએ કે અહીં ગાંધી પર હુમલાનો અર્થ મેલબોર્નમાં ગાંધીજીની પ્રતિમાને તોડવાનો પ્રયાસ છે.
પત્ર અનુસાર, આ બે AII ફેલોનું પોડકાસ્ટ પણ સંસ્થાની વેબસાઇટ પર સામેલ કરવામાં આવ્યું ન હતું. આ ‘યર ટુ એશિયા’ પોડકાસ્ટનું નામ હતું – ‘કાસ્ટ એન્ડ કોર્પોરેશન ઈન ઈન્ડિયા એન્ડ એબ્રોડ.’ જ્યારે અન્ય ઘણા પોડકાસ્ટ વેબસાઈટ પર મૂકવામાં આવ્યા છે. નિબંધ અને પોડકાસ્ટ સર્જકો હરિ બાપુજી અને ડોલી કિકોન બંને મેલબોર્ન યુનિવર્સિટીમાં પ્રોફેસર છે. રાજીનામું આપનાર 14 લોકોમાં હરિ બાપુજી પણ સામેલ છે.
નિબંધ અને પોડકાસ્ટમાં શું કહેવામાં આવ્યું હતું?
આ પત્ર જણાવે છે કે, નિબંધનું શીર્ષક છે – ‘ગાંધી પરના આધુનિક હુમલાઓને સમજવું’. તે પછીથી મેલબોર્ન યુનિવર્સિટીના પ્લેટફોર્મ પરથી છાપવામાં આવ્યું હતું. ‘જીવન અને ભવિષ્ય માટે ગાંધીજીનું વિઝન ભારતના ધર્મનિરપેક્ષતાના સિદ્ધાંત અને તમામ ધર્મોના અધિકાર સાથે જોડાયેલું છે. ધર્મની સ્વતંત્રતાનો અધિકાર ભારતના બંધારણમાં સમાવિષ્ટ છે. પરંતુ આ સિદ્ધાંતો હવે નબળા બની રહ્યા છે. કારણ કે હવે હિંદુ રાષ્ટ્રવાદ વધી રહ્યો છે અને બંધારણ બદલવાની શક્યતાઓ પર વિચાર કરવામાં આવી રહ્યો છે.
જ્યારે 47-મિનિટનું પોડકાસ્ટ ભારતમાં જાતિ પ્રથાની ઉત્પત્તિ અને શિક્ષણ, ખાનગી ક્ષેત્ર અને નોકરશાહી જેવા ક્ષેત્રો પર તેની અસર વિશે વાત કરે છે. આ સિવાય પ્રોફેસરોના સંયુક્ત રાજીનામામાં 2021માં ઓસ્ટ્રેલિયન સેનેટર લીસા સિંહને AIIની કમાન સોંપવાની પ્રક્રિયા પર પણ સવાલો ઉભા થયા છે. ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસ અનુસાર, વિદ્વાનોના રાજીનામા બાદ જ્યારે મેલબોર્ન યુનિવર્સિટી સાથે વાત કરવામાં આવી તો તેઓએ રાજદ્વારી જવાબ આપ્યો.
મેલબોર્ન યુનિવર્સિટી અને ઓસ્ટ્રેલિયા ઈન્ડિયા ઈન્સ્ટિટ્યૂટ શૈક્ષણિક ફેલોના રાજીનામાના નિર્ણયનું સન્માન કરે છે. મેલબોર્ન યુનિવર્સિટી AII ના બોર્ડ સભ્યો અને ચીફ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસરના રાજદ્વારી માર્ગદર્શન સાથે મક્કમપણે ઉભી છે. અમે શિક્ષણ અને વાણી સ્વાતંત્ર્ય માટે પ્રતિબદ્ધ છીએ. તે આપણી ઓળખ અને મૂલ્યોના કેન્દ્રમાં છે.
પ્રવક્તાએ વધુમાં કહ્યું કે સંસ્થા આવા આરોપોને ખૂબ જ ગંભીરતાથી લે છે. છેલ્લા 2 વર્ષમાં, AII એ નીતિઓને મજબૂત બનાવી છે. જોકે, રાજીનામું આપનાર પ્રોફેસરો એવું માનતા નથી. તેમાંથી એકે ઈન્ડિયન એક્સપ્રેસને કહ્યું કે આ મામલે AIIનો નિર્ણય એ હકીકત પર સવાલો ઉભા કરે છે કે AII સરળતાથી નિર્ણયો લે છે અને સંપાદનની બાબતોમાં વિશ્વસનીય છે. તેનું જણાવેલ મિશન અને તેનો હેતુ ભારત સરકાર માટે પ્રતિકૂળ હોય તેવા કોઈપણ કાર્ય સાથે ભાગ્યે જ મેળ ખાતો હોય છે.
નોંધ -https://www.indianexpress.com/article/india/institute-stifles-criticism-of-indian-govt-14-scholars-quit-aussie-centre-7863162/lite/ સમાચારમાંથી અનુવાદ કરાયું છે.
