આજના વર્તમાન સમયમાં જ્યારે ચીન અને જાપાન જેવી મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓ આર્થિક મંદીનો સામનો કરી રહી છે, ત્યારે ભારતે 8.4% નો રેકોર્ડબ્રેક જીડીપી વૃદ્ધિ દર નોંધાયો છે.
આ આંકડો માત્ર ભારત માટે જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વ માટે ખુશીની વાત છે.
ભારતના રેકોર્ડબ્રેક જીડીપી વૃદ્ધિ દરે વિશ્વભરના અર્થશાસ્ત્રીઓ અને નાણાકીય સંસ્થાઓને આશ્ચર્યચકિત કર્યા છે.
ભારતનો રેકોર્ડબ્રેક જીડીપી વૃદ્ધિ દર એક મોટી સિદ્ધિ છે.
આ ભારતના ઉજ્જવળ ભવિષ્યની નિશાની છે.
ભારતે આ ગતિ જાળવી રાખવા અને તેની અર્થવ્યવસ્થાને વધુ મજબૂત કરવા માટે પ્રયત્ન કરવા જરૂરી પણ છે.
અમેરિકા, ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) અને વિશ્વ બેંક જેવી સંસ્થાઓએ પણ ભારતની આ સિદ્ધિની પ્રશંસા કરી છે.
●ભારતની સફળતાના કારણો
- ભારતના રેકોર્ડબ્રેક જીડીપી વૃદ્ધિ દર પાછળ ઘણા કારણો છે.
●સરકારી નીતિઓ: સરકાર દ્વારા કરવામાં આવેલા સુધારા અને નીતિગત ફેરફારોએ રોકાણને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે અને વ્યવસાય કરવાની સરળતામાં વધારો કર્યો છે.
●આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાન: આત્મનિર્ભર ભારત અભિયાન હેઠળ, ભારત સ્થાનિક ઉત્પાદન અને ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહ્યું છે.
●ડિજિટલ ઈન્ડિયા: ડિજિટલ ઈન્ડિયા પહેલથી ભારતમાં ઈન્ટરનેટ અને ડિજિટલ સેવાઓની ઍક્સેસમાં વધારો થયો છે, જેનાથી અર્થતંત્રને વેગ મળ્યો છે.
●યુવા વસ્તી: ભારતની યુવા વસ્તી એક મહાન શક્તિ છે, જે દેશના વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપી રહી છે.
-ચીન અને જાપાનની મંદી
● ચીન અને જાપાનની અર્થવ્યવસ્થા ઘણા કારણોસર મંદીનો સામનો કરી રહી છે.
ચીન: ચીનમાં આર્થિક મંદીનું મુખ્ય કારણ તેની “ઝીરો-કોવિડ” નીતિ છે, જેના કારણે દેશના ઘણા શહેરોમાં લોકડાઉન લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું.
જાપાનઃ જાપાનમાં આર્થિક મંદીનું મુખ્ય કારણ તેની ઘટતી જતી વસ્તી અને વધતી ઉંમર છે.
● ભારત માટે તકો:
ચીન અને જાપાનની મંદી ભારત માટે મોટી તક છે. ભારત આ દેશોમાંથી વિદેશી રોકાણ અને વેપારને આકર્ષી શકે છે.
●ભારતની વિસ્ફોટક વૃદ્ધિ: પડકારો અને ભવિષ્ય
ભારતીય અર્થતંત્રની વિક્રમજનક વૃદ્ધિ ચોક્કસપણે સકારાત્મક છે, પરંતુ તે ટકાઉ વૃદ્ધિની ખાતરી કરવા માટે પડકારોનો પણ સામનો કરે છે:
- બેરોજગારી:
ઉચ્ચ જીડીપી વૃદ્ધિ હોવા છતાં, ભારતમાં બેરોજગારીનો દર ચિંતાનો વિષય છે. યુવાનોની વસ્તી વધી રહી હોવાથી રોજગારીનું સર્જન વધારવું જરૂરી છે.
- ફુગાવો: તાજેતરના મહિનાઓમાં મોંઘવારી દર વધી રહ્યો છે, જેના કારણે ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગના લોકો પર બોજ વધી રહ્યો છે. સરકારે મોંઘવારી નિયંત્રણ માટે પગલાં લેવા પડશે.
- ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર: ભારતના વિકાસને ટકાવી રાખવા માટે ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનો વિકાસ મહત્વપૂર્ણ છે. સરકારે રોડ, રેલવે, પાવર અને ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના વિકાસ પર વધુ ધ્યાન આપવાની જરૂર છે.
- અસમાનતા: આર્થિક વૃદ્ધિ છતાં ભારતમાં આવકની અસમાનતા એક મોટી સમસ્યા છે. સરકારે સામાજિક કલ્યાણ કાર્યક્રમો દ્વારા ગરીબી અને અસમાનતા ઘટાડવા માટે પગલાં લેવા જોઈએ.
- વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતા: રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષ અને વૈશ્વિક વેપાર તણાવ જેવી વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાઓ ભારતીય અર્થતંત્રને અસર કરી શકે છે. ભાવિ રોડમેપ: ભારતે તેની અર્થવ્યવસ્થાને મજબૂત કરવા અને ટકાઉ વૃદ્ધિ હાંસલ કરવા માટે કેટલાક મુખ્ય ક્ષેત્રો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની જરૂર છે.
●ભારતની વૃદ્ધિની વિકાસગાથા: નિષ્ણાતોનો અભિપ્રાય
જોકે,ભારતીય અર્થતંત્રની ઉજળી બાજુની સાથે સાથે કેટલાક નિષ્ણાતોના સાવચેતીભર્યા મંતવ્યો પણ છે.
જેમાં અર્થશાસ્ત્રીઓના મતે“ભારતનો વિકાસ દર પ્રોત્સાહક છે, પરંતુ આપણે એ પણ યાદ રાખવું જોઈએ કે તે નીચા આધારથી આવી રહ્યો છે. “આપણે અસમાનતા અને બેરોજગારી જેવા મુદ્દાઓ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનું ચાલુ રાખવું જોઈએ.”
ભારત માટે આ એક સકારાત્મક સંકેત છે, પરંતુ વૈશ્વિક અનિશ્ચિતતાને ધ્યાનમાં રાખવું મહત્વપૂર્ણ છે.
“ભારતે તેના આર્થિક સુધારા ચાલુ રાખવાની અને સ્થિતિસ્થાપકતા વધારવાની જરૂર છે.”
“ભારતે ઉત્પાદન અને નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા પર વધુ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ.
આનાથી રોજગારીની તકો ઊભી થશે અને વિદેશી મુદ્રા ભંડારને મજબૂત બનાવશે.
-વૈશ્વિક પરિદ્રશ્યમાં ભારતની સ્થિતિ
વિશ્વ બેંક અનુસાર, ભારત 2023માં વિશ્વની પાંચમી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા બનવાની તૈયારીમાં છે અને 2027 સુધીમાં જર્મનીને પાછળ છોડીને ચોથા સ્થાને પહોંચવાનો અંદાજ છે.
આ વૈશ્વિક પરિદ્રશ્યમાં ભારતની વધતી તાકાતનો સંકેત છે.
જો કે, ચીન હજુ પણ વિશ્વની બીજી સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે અને તેની ધીમી વૃદ્ધિને ભારત માટે એક તક તરીકે જોવામાં આવી રહી છે. વૈશ્વિક પુરવઠા શૃંખલામાં ભારત ચીનનો વિકલ્પ બની શકે છે અને વિદેશી રોકાણ આકર્ષી શકે છે.
